កូរ៉េខាងត្បូង (South Korea )៖ ហេតុអ្វីបានជាប្រជាជនកូរ៉េខាងត្បូងការពារលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យរបស់ពួកគេយ៉ាងស្វិតស្វាញម្លេះ?
រំលឹកឡើងវិញនូវប្រវត្តិសាស្ត្រដ៏ខ្មៅងងឹតរបស់កូរ៉េខាងត្បូង មុនពេលដែលទទួលបាន “លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យពេញលេញ” ដូចសព្វថ្ងៃនេះ។
រូបថតអ្នកនយោបាយកូរ៉េខាងត្បូង ដែលព្យាយាមទម្លាយក្បួនទាហានជាច្រើននាក់ដែលរារាំងមិនអោយចូលវិមានរដ្ឋសភា ដោយមានការជួយពីប្រជាជនដើម្បីអោយសមាជិកសភាបានចូលទៅបោះឆ្នោតឱ្យលុបចោលច្បាប់អាជ្ញាសឹក ជាការបង្ហាញយ៉ាងច្បាស់ថា ពួកគេមិនចង់បានច្បាប់អាជ្ញាសឹកនេះទេ.. សំណួរសួរថា ហេតុអ្វីបានជាប្រជាជនកូរ៉េខាងត្បូងភ័យខ្លាច? «ច្បាប់អាជ្ញាសឹក» និងទទូចឲ្យ «ការពារលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ» ដល់កម្រិតនេះ?
នេះជាលើកទីមួយហើយ យុវជន យុវនារីកូរ៉េខាងត្បូង ប្រឈមមុខនឹងស្ថានភាពនៃ«ច្បាប់អាជ្ញាសឹក»មួយរយៈពេលខ្លី
ប៉ុន្តែសម្រាប់មនុស្សចាស់ៗជំនាន់មុន.. នោះហើយជាអ្វីដែលរំឭកពួកគេអំពីប្រវត្តិសាស្រ្តដ៏ខ្មៅងងឹតនៃអតីតកាលដែលជាស្នាមរបួសដ៏ឈឺចាប់… ហើយនោះហើយជាមូលហេតុ ដែលពួកគេមិនចង់បានវាទៀត។
ប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូងដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងក្នុងឆ្នាំ 1948 ពីមុនត្រូវបានគ្រប់គ្រងដោយរបបយោធាក្នុងអំឡុងសង្គ្រាមត្រជាក់ ហើយមានការតវ៉ាប្រឆាំងនឹងរដ្ឋាភិបាលយោធាដោយទាំងសហជីព និងក្រុមនិស្សិតដែលអំពាវនាវឱ្យមានការផ្លាស់ប្តូរ។
រហូតដល់ឆ្នាំ ១៩៧៩ បន្ទាប់ពីការធ្វើឃាតឧត្តមសេនីយ Park Chung Hee ដែលត្រូវបានគេស្គាល់ថាជា “ជនផ្តាច់ការ” ដែលគ្មាននរណាម្នាក់អាចផ្តួលរំលំបានទេ អ្នកដែលបានប្រកាសប្រើច្បាប់អាជ្ញាសឹកជាច្រើនដង ដើម្បីបង្ក្រាបអ្នកខ្វែងគំនិតនយោបាយ ចាប់តាំងពីគាត់ឡើងកាន់អំណាច។
មើលទៅហាក់បើគ្មានលោក Park Chung-hee មូលដ្ឋានគ្រឹះនៃលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនឹងចាប់ផ្តើមរីកដុះដាលនៅក្នុងប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូង មានចលនាគាំទ្រលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យកំពុងកើនឡើងដែលបានអំពាវនាវឲ្យមានកំណែទម្រង់ដើម្បីឈានទៅរកអភិបាលកិច្ចតាមបែបប្រជាធិបតេយ្យក៏ដូចជាការបង្កើនសិទ្ធិផ្សេងៗសម្រាប់ពលរដ្ឋ។
ប៉ុន្តែបន្ទាប់មក មួយឆ្នាំក្រោយមក ក្នុងឆ្នាំ 1980 កូរ៉េខាងត្បូងបានធ្វើរដ្ឋប្រហារដឹកនាំដោយឧត្តមសេនីយ៍ Chun Doo-hwan ដែលបានជាន់ឈ្លីផ្ការីកនៃលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ចំពោះច្បាប់អាជ្ញាសឹកត្រូវបានប្រកាសកាលពីយប់មិញ (មុនពេល Yoon Seok Yeol ប្រកាសកាលពីយប់មិញ) ដោយលើកឡើងពីការគំរាមកំហែងពីកូរ៉េខាងជើង ហាមគ្រប់សកម្មភាពនយោបាយ បិទសាលារៀន និងចាប់អ្នកប្រឆាំង… ប៉ុន្តែប្រជាជនកូរ៉េខាងត្បូងមិនបោះបង់ឡើយ។
ដូចកាលពីបាតុករមួយចំនួនធំបានប្រមូលផ្តុំគ្នាប្រឆាំងនឹងរដ្ឋប្រហារដែលបង្កឱ្យមានកុប្បកម្មក្នុងខេត្ត Gwangju រហូតដល់ទីបំផុតវាបានកើតឡើង “ការសម្លាប់រង្គាល ក្នុងខេត្ត Gwangju” ដែលត្រូវបានកត់ត្រានៅក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រកូរ៉េខាងត្បូង ដោយសារតែគណៈរដ្ឋប្រហារឡោមព័ទ្ធ និងការប្រើប្រាស់អំពើហឹង្សាអមនុស្សធម៌មកលើប្រជាពលរដ្ឋមនុស្សជិត 200 នាក់ត្រូវបានសម្លាប់ ប៉ុន្តែព័ត៌មានលម្អិតនៃការសម្លាប់រង្គាលបានលេចធ្លាយ ទោះបីជាមានការខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់រដ្ឋាភិបាលដើម្បីគ្រប់គ្រងព័ត៌មានយ៉ាងតឹងរ៉ឹងក៏ដោយ នោះទើបមានការ
ជួយជំរុញចលនាគាំទ្រលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យរបស់ប្រទេស។
បន្ទាប់ពីសម័យឧត្តមសេនីយ៍ Chun Doo Hwan កូរ៉េខាងត្បូងបានបន្តគ្រប់គ្រងដោយរបបផ្តាច់ការរហូតដល់ឆ្នាំ ១៩៨៨ មុននឹងមិត្តសម្លាញ់វ័យកុមារលោក Ro Tae Woo និងអ្នកសមគំនិតសំខាន់ៗរបស់គាត់ ត្រូវជ្រើសរើសប្រធានាធិបតីដោយផ្ទាល់នៅពេលក្រោយបានបន្តរហូតដល់ឆ្នាំ 1992 មុនពេលចាប់ផ្តើមឆ្ពោះទៅរកផ្លូវឆ្ពោះទៅរកលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យពេញលេញ នៅពេលដែលលោក “គីម យ៉ុងសំ” ដែលជាអ្នកនយោបាយស៊ីវិលត្រូវបានជាប់ឆ្នោតជាប្រធានាធិបតី និងបង្កើតរដ្ឋាភិបាលស៊ីវិលដោយជោគជ័យ ហើយពិតជានាំកូរ៉េខាងត្បូងចូលទៅក្នុងយុគសម័យប្រជាធិបតេយ្យ បន្ទាប់ពីយោធាបានគ្រប់គ្រង និងដឹកនាំប្រទេសអស់រយៈពេល 30 ឆ្នាំ ហើយចាប់តាំងពីពេលនោះមក កូរ៉េខាងត្បូងមិនបានវិលទៅរករដ្ឋប្រហារម្តងទៀតឡើយ។
នេះជាមូលហេតុដែលប្រជាជនកូរ៉េខាងត្បូងចង់ការពារលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យឲ្យអស់ពីសមត្ថភាព បញ្ជាក់ថាពួកគេមិនចង់ត្រឡប់ទៅអំពើហិង្សាដូចកាលពីមុនទៀតទេ ទីបំផុត កូរ៉េខាងត្បូងបានក្លាយជាប្រទេសដែលមានលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យចាក់ឫសយ៉ាងរឹងមាំក្នុងសង្គម។
—————
រូបភាព៖ Reuters/Getty Images
